دی (در فارسی افغانستان: جدی)، در زبان پشتو مرغومی (به پشتو: مرغومی) و در زبان کردی بهفرانبار (به کردی: بەفرانبار)، دهمین ماه سال خورشیدی است و در گاهشماری رسمی ایران و افغانستان همواره ۳۰ روز دارد و از روز ۲۷۷م سال آغاز شده و در روز ۳۰۶م سال پایان مییابد. دی نخستین ماه فصل زمستان است.
برج فلکی دیماه برج جدی (بزغاله) است که دهمین برج فلکی از دایرهالبروج است. نماد برج دی، بزغاله (در انگلیسی Capricorn) نامیده میشود. عنصر این برج خاک است.
در گاهشماری رسمی ایران نام این ماه از نام ماه دهم گاهشماری اوستایی نو برگرفته شدهاست. در گاهشماری زرتشتی روز هشتم، پانزدهم و بیست و سوم هر برج نیز دی نام دارد.
ابوریحان بیرونی دربارهٔ دیماه مینویسد:
دی ماه، نخستین روز آن خرم روز است و این روز و ماه هر دو به نام خداوند است که «هرمز» نامیده میشود، یعنی حکیم و دارای رای و آفریدگار. در این روز عادت ایرانیان چنین بوده که پادشاه از تخت شاهی پایین میآمد و جامهای سفید میپوشید و در بیابان بر فرشهای سپید مینشست و دربان و یساولان را که شکوه پادشاه با آن هاست به کنار میراند و هر کس که میخواست پادشاه را ببیند، خواه دارا و خواه نادار بدون هیچ گونه نگهبان و پاسبان، نزد شاه میرفت و با او به گفتگو میپرداخت و در این روز پادشاه با برزگران مینشست و در یک سفره با آنها خوراک میخورد و میگفت: من مانند یکی از شماها هستم و با شماها برادرم، زیرا استواری و پایداری جهان به کارهایی است که به دست شما انجام میشود و امنیت کشور نیز با من است، نه پادشاه را از مردم گریزی است و نه مردم را از پادشاه
هخامنشیان اعتقاد داشتند که شب اول زمستان دانه های گیاهان در زیر خاک جوانه میزنند وشروع به روییدن میکنند وبه همین سبب اولین ماه زمستان را دی میگویند.
اینکه بعضیها میگویند معنی کلمه یلدا یعنی بلندترین شب سال غلط میباشد پس معنی یلدا یعنی رویش و زایش .
